Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του  άθρου 3  Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών, δεν είναι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών τα φυσικά πρόσωπα, που κατά την προηγούμενη ετήσια διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα μέχρι πέντε χιλιάδες ευρώ από την πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, αθροιστικά ή διαζευκτικά.

Η συγκεκριμένη διάταξη δεν εφαρμόζεται για,

1. υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών που πραγματοποιούν ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις κατά ποσοστό τουλάχιστον 60% σε άλλο υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών, σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και γενικά μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα και σε αγρότες ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α.
2. εξαγωγείς ανεξάρτητα από ποσοστό των εξαγωγών
3. αγρότες που έχουν επιλέξει την ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α.
4. επιτηδευματίες που παρέχουν υπηρεσίες από επαγγελματική εγκατάσταση
5. σε επιτηδευματίες που παρέχουν υπηρεσίες επισκευής ή συντήρησης τεχνικών έργων ή εγκαταστάσεων επιτηδευματιών ή μη.
6. ελέυθερους επαγγελματίες που θεωρούνται όσοι ασκούν το επάγγελμα του γιατρού, οδοντιάτρου, κτηνίατρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου,συμβολαιγράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, καλλιτέχνη, γλύπτη, ζωγράφου, σκιτσογράφου, χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματισή, λογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού και εμπειρογνώμονα. Παράγραφος 1/Άρθρο 48/Ν 2238-94.

Για τη χρήση του 2012 ( οικονομικό έτος 2013 ) όλοι οι φορολογούμενοι  θα πρέπει να χωρίσουν τις αποδείξεις και τα παραστατικά αγορών τους σε δύο ξεχωριστές κατηγορίες.

Η πρώτη κατηγορία  περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δαπάνες που θα εξασφαλίσουν την απευθείας μείωση του φόρου εισοδήματος και συγκεκριμένα θα αποτελείται από δαπάνες όπως,

Δαπάνη Διδάκτρων

Παρέχεται έκπτωση 10% επί της δαπάνης, με μέγιστο ποσό έκπτωσης τα 100 ευρώ. Για την απόδειξη της καταβολής των διδάκτρων για ιδιαίτερα, κατ’ οίκον μαθήματα και για φροντιστήρια, απαιτείται απόδειξη παροχής υπηρεσιών για το ποσό της αμοιβής, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών.

 Δαπάνη Ιατρικής & Νοσοκομειακής Περίθαλψης

Ποσοστό 10% των δαπανών για ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη αφαιρείται από τον συνολικό φόρο. Το ποσό της μείωσης δεν μπορεί να υπερβεί τις 3.000 ευρώ για τον κάθε φορολογούμενο. Ως έξοδα Ιατρικής Περίθαλψης θεωρούνται οι αμοιβές που καταβάλλονται στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή σε ιατρούς φυσικά πρόσωπα όλων των ειδικοτήτων για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, οι αμοιβές σε οδοντιάτρους για οδοντοθεραπεία, οδοντοπροσθετική και γναθοχειρουργική. Επίσης, περιλαμβάνονται οι δαπάνες για φυσιοθεραπεία, λουτροθεραπεία, λογοθεραπεία και για επισκέψεις σε ψυχολόγο. Στις παραπάνω δαπάνες δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες που γίνονται για τους ίδιους λόγους σε νοσοκομεία, κλινικές, ιατρικά κέντρα καθώς και για δαπάνες διαρκούς κάλυψης ιατρικών αναγκών.

Για την απόδειξη της καταβολής απαιτείται διπλότυπη απόδειξη, η οποία εκδίδεται από τον γιατρό κατά την είσπραξη της αμοιβής σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών.

Όσον αφορά τώρα τα έξοδα που προέρχονται από τη νοσοκομειακή περίθαλψη αυτά χωρίζονται σε 6 υποκατηγορίες,

• Νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές
• Νοσήλια σε κρατικά ιδρύματα
• Έξοδα για απασχόληση νοσοκόμου
• Έξοδα σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων και προσώπων που πάσχουν από κινητική αναπηρία, οι οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα
• Έξοδα αγοράς και τοποθέτησης οργάνων στο σώμα του ασθενή και αντικατάστασης μελών του σώματός του με τεχνητά
• Ειδικές δαπάνες περίθαλψης ανάπηρων παιδιών

Δαπάνη Ασφαλίστρων Ζωής & Θανάτου

Παρέχεται μείωση φόρου σε ποσοστό 10%. Το ποσό της δαπάνης ασφαλίστρων επί του οποίου υπολογίζεται η μείωση δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 3.000 ευρώ. Επομένως η μέγιστη μείωση φόρου ανέρχεται στα 300 ευρώ.

Δαπάνη Ενοικίου, Κύριας Κατοικίας ή Ενοίκιου Παιδιών που Σπουδάζουν σε άλλη πόλη

Η έκπτωση φόρου είναι σε ποσοστό 10% επί της δαπάνης του ενοικίου. Ωστόσο, το ποσό επί του οποίου υπολογίζεται η έκπτωση δεν μπορεί να υπερβεί τα 1.000 ευρώ και, έτσι, το ανώτατο ποσό της μείωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 100 ευρώ.

Δαπάνη Ασφαλιστικών Εισφορών

Ποσοστό 10% της δαπάνης αυτής μειώνει τον συνολικό φόρο. 

Δαπάνη για Αλλαγή Εγκατάστασης Κεντρικού Κλιματισμού, Χρήσης Καυσίμου από Πετρέλαιο σε Φυσικό Αέριο ή Εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων

Παρέχεται μείωση φόρου σε ποσοστό 10%. Το ποσό της δαπάνης επί της οποίας υπολογίζεται η μείωση δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 3.000 ευρώ και, κατά συνέπεια, η μέγιστη μείωση φόρου ανέρχεται σε 300 ευρώ.

Δαπάνη Καταβολής Τόκων για την Απόκτηση Α’ κατοικίας

Η έκπτωση φόρου υπολογίζεται με συντελεστές 10% στους τόκους που αντιστοιχούν στο τμήμα του δανείου έως 200.000 ευρώ και επιφάνεια κατοικίας έως 120 τετραγωνικά μέτρα.

Δαπάνη για Διατροφή που Καταβάλλεται από τον έναν Σύζυγο στον άλλον

Η μείωση φόρου υπολογίζεται με συντελεστή 10% και το ποσό της μείωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ.

 Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει όλες εκείνες τις αποδείξεις & τα παραστατικά αγορών που η συγκέντρωση τους δεν οδηγεί σε κάποια έκπτωση φόρου, αλλά η μη συγκέντρωσή τους οδηγεί σε «ποινή» με τη μορφή της βεβαίωσης πρόσθετου φόρου επί της αξίας των αποδείξεων που τους λείπει. Ειδικότερα, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συγκεντρώσουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 25% του ατομικού τους εισοδήματος.

Η μέγιστη αξία των αποδείξεων που οφείλουν να συγκεντρώσουν οι φορολογούμενοι είναι 15.000 ευρώ και αντιστοιχεί σε ατομικό εισόδημα 60.000 ευρώ. Στην περίπτωση που οι φορολογούμενοι συγκεντρώσουν λιγότερες αποδείξεις από τις απαιτούμενες, τότε για την αξία των αποδείξεων που τους λείπει θα «τιμωρηθούν» με πρόσθετο φόρο 10% επί της αξίας αυτής.

Παράδειγμα,

Έστω ένας φορολογούμενος είχε το 2012 ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ. θα πρέπει να συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 2.500 ευρώ (το 25% του εισοδήματος του) αν συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 1.000 ευρώ, τότε θα του επιβληθεί πρόσθετος φόρος 150 ευρώ (το 10% της αξίας αποδείξεων που του λείπουν).

Σε αυτές τις αποδείξεις που δεν οδηγούν σε μείωση φόρου, αλλά πρέπει να συγκεντρωθούν προκειμένου ο φορολογούμενος να μην κληθεί να πληρώσει περισσότερο φόρο, περιλαμβάνονται όλες οι καταναλωτικές δαπάνες. Αναλυτικότερα,

περιλαμβάνονται οι αποδείξεις από σούπερ-μάρκετ, εμπορικά καταστήματα, καύσιμα, διόδια, οι πάσης φύσεως δαπάνες αγοράς υλικών και παροχής υπηρεσιών των κοινόχρηστων χώρων, εκτός από τις αποδείξεις των λογαριασμών ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης αυτών, μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών. Περιλαμβάνεται και η δαπάνη για την παροχή υπηρεσιών από συμβολαιογράφο για σύνταξη συμβολαίου απόκτησης ακινήτου με γονική παροχή ή δωρεά.